POMOC DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W ZWIĄZKU ZE STANEM EPIDEMII COVID-19 – „TARCZA 4.0”

 

JAKI JEST CEL UPROSZCZONEGO POSTĘPOWANIA RESTRUKTURYZACYJNEGO?

Kolejne regulacje prawne wprowadzane w celu pomocy przedsiębiorcom w związku z wystąpieniem stanu epidemii COVID-19 objęły stworzenie nowego, nadzwyczajnego trybu postępowania restrukturyzacyjnego nazwanego przez ustawodawcę uproszczonym postępowaniem restrukturyzacyjnym. Przepisy ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 w części dotyczącej nowego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego weszły w życie z dniem 24 czerwca 2020 r.

W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że projekt stanowi uzupełnienie wcześniej wprowadzonych regulacji, na podstawie których jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po tym okresie zaś termin ten biegnie na nowo.

Należy jednak mieć na uwadze, że czasowe wyłączenie z obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie chroni dłużnika przed egzekwowaniem wierzytelności przez jego wierzycieli. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne ma zatem na celu umożliwienie będącemu dłużnikiem przedsiębiorcy podjęcie negocjacji z wierzycielami bez konieczności formalnego otwierania postępowania przez sąd, ale z jednoczesną ochroną przed egzekucją prowadzoną przez wierzycieli. 

Otwarcie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego i zawarcie w jego efekcie układu z wierzycielami wyłącza odpowiedzialność będącego dłużnikiem przedsiębiorcy i jego reprezentantów z tytułu braku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub z tytułu nieterminowego złożenia takiego wniosku. W przypadku, gdyby zawarcie takiego układu okazało się jednak niemożliwe, odpowiedzialność ta pozostawała będzie wyłączona, jeśli w odpowiednim terminie po umorzeniu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego przedsiębiorca złoży wniosek o ogłoszenie upadłości lub wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego (przyspieszonego postępowania układowego, układowego lub sanacyjnego) skutkujący jego otwarciem, przy czym mogą być to tzw. wnioski uproszczone.

 

JAK TO DZIAŁA?

Skuteczne przeprowadzenie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego obejmuje następujące kluczowe warunki:

1. Niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością przedsiębiorca zawiera umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z osobą posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Warunki takiej umowy, w tym wynagrodzenie doradcy restrukturyzacyjnego strony ustalają w sposób w zasadzie dowolny; umowa opisywać powinna obowiązki stron w zakresie przygotowania propozycji układowych, przeprowadzenia samodzielnego zbierania głosów i złożenia wniosku o zatwierdzenie układu.
2. Przedsiębiorca współpracujący z doradcą restrukturyzacyjnym dokonuje obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu postępowania i oznacza dzień układowy (dzień, na który ustalane są kwoty poszczególnych zobowiązań), który nie może przypadać wcześniej niż 7 dni przed złożeniem wniosku o dokonanie publikacji obwieszczenia i nie później niż 7 dni po jego złożeniu. Od dnia publikacji obwieszczenia wyłączona jest możliwość prowadzenia w stosunku do przedsiębiorcy egzekucji.
3. Doradca restrukturyzacyjny obejmuje funkcję nadzorcy układu i wykonuje w związku z tym obowiązki opisane w ustawie, w tym m. in. wyraża lub odmawia przedsiębiorcy wyrażenia zgody na dokonanie czynności przekraczających tzw. zwykły zarząd i informuje sąd o dokonanym obwieszczeniu. Doradca współpracuje z przedsiębiorcą w celu zapewnienia odpowiedniego przebiegu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego.
4. Przedsiębiorca współpracując z doradcą restrukturyzacyjnym dokonuje samodzielnego zbierania głosów swoich wierzycieli za lub przeciw układowi, który ma zostać zawarty w oparciu o złożone przez przedsiębiorcę propozycje. Głosowanie co do zasady prowadzone jest w formie korespondencyjnej. Układ uważa się za przyjęty, jeśli za jego przyjęciem zagłosuje więcej niż połowa głosujących wierzycieli posiadających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom. Co zatem niezmiernie istotne – w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym liczą się wyłącznie głosy oddawane przez wierzycieli aktywnych, nie zaś przez wszystkich wierzycieli, którym w ogóle przysługują wierzytelności względem przedsiębiorcy.
5. W terminie 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym składany jest wniosek do sądu restrukturyzacyjnego o zatwierdzenie układu. Prawomocne postanowienie o zatwierdzeniu układu skutkuje tym, że objęci nim wierzyciele (a zatem wszyscy wierzyciele, którym przysługują względem przedsiębiorcy wierzytelności powstałe przed dniem układowym) mogą dochodzić od przedsiębiorcy zaspokojenia ich wierzytelności wyłącznie w terminach i kwotach wskazanych w przyjętym układzie.

 

JAKIE SĄ NAJWAŻNIEJSZE ZALETY UPROSZCZONEGO POSTĘPOWANIA RESTRUKTURYZACYJNEGO Z PUNKTU WIDZENIA DŁUŻNIKA?

Istnieje kilka zasadniczych zalet uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, które dzieli ono również częściowo z innymi trybami postępowań restrukturyzacyjnych, jednak wyłącznie w tym trybie postępowania zalety te występują jednocześnie:

1. Przedsiębiorca samodzielnie wybiera doradcę restrukturyzacyjnego, który pełnił będzie w postępowaniu funkcję nadzorcy układu. Ma zatem pewność, że współpracować będzie z osobą, która przekonała go co do swoich kompetencji, profesjonalizmu, a także po prostu osobowości. Przedsiębiorca może być również pewien, że współpracujący z nim doradca restrukturyzacyjny kierował będzie się tymi samymi co on priorytetami, a zatem zawarciem układu z wierzycielami przy zachowaniu ich słusznych praw.
2. Przedsiębiorca już na etapie zawierania umowy z doradcą restrukturyzacyjnym dysponuje informacją o kosztach postępowania restrukturyzacyjnego, wynikają one bowiem w zasadniczej części z treści zawartej z doradcą restrukturyzacyjnym umowy.
3. Od dnia obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego wyłączona jest możliwość prowadzenia względem przedsiębiorcy postępowań egzekucyjnych.
4. Przedsiębiorca współpracując z doradcą restrukturyzacyjnym dokonuje samodzielnego, a więc bez pośrednictwa sądu, zbierania głosów za układem, co może być dla niego istotne ze względów wizerunkowych.
5. Przyjęcie układu wymaga odpowiednich większości wyłącznie głosujących wierzycieli, a nie wszystkich wierzycieli objętych układem.
6. Złożenie wniosku o obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego wyłącza odpowiedzialność przedsiębiorcy i jego reprezentantów związaną z brakiem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub z nieterminowym jego złożeniem. Warunkiem wyłączenia tej odpowiedzialności jest, aby w efekcie złożonego wniosku zatwierdzony został przyjęty układ lub w przypadku umorzenia postępowania dłużnik w terminie 7 dni złożył wniosek o ogłoszenie upadłości lub skuteczny wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.

 

CO NALEŻY ZROBIĆ ABY OTWORZYĆ UPROSZCZONE POSTĘPOWANIE RESTRUKTURYZACYJNE?

1. Należy zawrzeć umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z osobą posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Aktualnie w Polsce czynnych zawodowo jest około 1000 licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych, jednak nawet tak niewielka grupa jest wewnętrznie zróżnicowana co do kompetencji. Część doradców restrukturyzacyjnych koncentruje się na pełnieniu funkcji syndyka w postępowaniach upadłościowych, przy czym spora liczba pełni tę funkcję głównie w postępowaniach upadłościowych konsumenckich, a część zajmuje się wyłącznie doradztwem. Istnieje również jednak pewna liczba doradców restrukturyzacyjnych, którzy posiadają doświadczenie w pełnieniu funkcji nadzorców układu, nadzorców sądowych i zarządców w postępowaniach sanacyjnych, w których zawarto skutecznie układy z wierzycielami i te kompetencje są zasadnicze dla powodzenia uproszczonego postępowania układowego. Zacznijmy od telefonu, wiadomości e-mail lub spotkania w kancelarii
2. Należy zgromadzić informacje dotyczące zobowiązań, terminów ich wymagalności i przysługujących zabezpieczeń. Doświadczony doradca restrukturyzacyjny pomoże przedsiębiorcy odpowiednio ustrukturyzować posiadane przez niego informacje i sporządzić spis wierzytelności oraz spis wierzytelności spornych.
3. Należy zidentyfikować przyczyny trudnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa i zaplanować funkcjonowanie przedsiębiorstwa w kolejnych okresach, a także restrukturyzację zobowiązań. Doświadczony doradca restrukturyzacyjny pomoże przedsiębiorcy sporządzić plan restrukturyzacyjny i propozycje układowe dla poszczególnych grup wierzycieli.

 

Omawiane przepisy zawarte zostały w ustawie z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. Możliwe jest składania wniosków o publikację obwieszczeń o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu do dnia 30 czerwca 2021 r.